Polaganjem venaca na spomenik stradalim Jevrejima na Trgu jevrejskih žrtava, komemorativnim skupom u Sinagogi i polaganjem venaca na spomenik žrtvama Holokausta u dvorištu Sinagoge, juče, 16. juna obeležena je 81. godišnjica deportacije subotičkih Jevreja u tranzitne logore, a potom u Aušvic i druge koncentracione logore širom Evrope. Komemoracija je održana kod Sinagoge i na Jevrejskom groblju, u prisustvu potomaka stradalih, predstavnika Jevrejske opštine, lokalne samouprave, kao i građana koji su došli da odaju poštu žrtvama Holokausta.

Prisutnima u Sinagogi obratio se Robert Sabadoš, predsednik Jevrejske opštine Subotica Robert Sabadoš koji je, između ostalog, rekao da je antisemitizam smrtonosna doktrina.

– Danas se sećamo 16. juna 1944. godine. Tog dana naši sugrađani jevrejske veroispovesti, njih 4000, što je tada činilo značajan deo stanovništa Subotice, deportovani su u logore smrti, gde su u tim nehumanim centrima masovnog uništenja nacističkog sistema na kraju bili i pogubljeni. I ako smo mi, mala zajednica, na globalnom nivu, moramo glasno i jasno poslati poruku. Sećajući se žrtvi, takođe moramo glasno i jasno reći Holokaust i 16. jun nas podsećaju dokle može dovesti mržnja, predrasude, isključenost i nepoštovanje ljudskih prava. To je možda postala izlizana fraza, ali je suštinska istina. Sećanje nam pruža priliku da učimo iz grešaka prošlosti – poručio je Sabadoš.

Zamenik gradonačelnika Subotice Srđan Samardžić rekao je da Holokaust označava smišljeno, organizovano i sistematsko uništavanje i genocid nad različitim etničkim, verskim i političkim grupama ljudi, tokom Drugog svetskog rata, od strane nacističke Nemačke i njenih saveznika, a u prvom redu Jevreja.

– U najužasnijem zločinačkom projektu u istoriji ljudske civilizacije – samo zato što su bili Jevreji – stradalo je više od šest miliona nevinih ljudi. Ogromne žrtve podnela je i subotička jevrejska zajednica, koja je između dva svetska rata činila tri do četiri odsto ukupnog stanovništva u Subotici. U tranzitne logore, a potom u Aušvic i druge koncentracione logore i fabrike smrti širom Evrope, 16. juna 1944. godine deportovano je oko četiri hiljade subotičkih Jevreja – podsetio je Samardžić.

Zamenica gradonačelnika Čila Goli je istakla da, iako smo mala zajednica na globalnom nivou, moramo glasno i jasno da pošaljemo poruku iz ove veličnstvene zgrade subotičke Sinagoge da je sećanje, pre svega, čin poštovanja i priznanja ljudskog dostojanstva četiri hiljade nedužnih subotičkih jevrejskih žrtava, kao i još šest miliona drugih žrtava Holokausta.

Vence  na spomenik stradalim Jevrejima u dvorištu Sinagoge položili su i načelnik Severnobačkog upravnog okruga, Bojan Šoralov, predstavnici mađarskog i hrvatskog nacionalnog saveta, predstavnici jevrejskih opština, pojedinih  organizacija i udruženja.

Komemoracija je završena minutom ćutanja i molitvom, a u popodnevnim satima, u Sinagogi je otvorena i dokumentarna izložba o životu subotičkih Jevreja pre Holokausta.

Organizatori događaja poručili su da je važno da se iz generacije u generaciju prenosi istina o stradanjima i zločinima kako bi se budućnost gradila na temeljima pravde, mira i razumevanja.

foto:/LovaLova portal