Završni program o umetnosti među delima gostujuće izložbe Umetnost modernizma u Baji Gradski muzej Subotica, održaće se u utorak, 29. jula, sa početkom u 18 časova. Razgovor će da vodi subotička slikarka Melinda Torok, koja će uz jednu sliku sa izložbe postaviti svoj najnoviji slikarski rad i sa time pokrenuti dijalog između dve slike. U vremenu koji traži odgovore spolja, ove dve slike nas pozivaju unutra.

Pejzaž svetlosti i strukture drveta na slici Dom umetnika (1922) Ervina Bošanjija susreće tišinu Radhakunda Melinde Torok — svetog jezera koje ne odražava samo obalu, već stanje duše. Jedna slika zrači iz forme, druga iz fluidne dubine. Obe traže ono nevidljivo: trenutak kada spoljašnji svet stane, a unutrašnja ljubav počinje. Ono što ih spaja: traganje za svetlom, koje nije samo fizička svetlost, već duhovna prisutnost.

Postavka i prateći program su deo IPA projekta prekogranične saradnje “Modernizam u Bačkoj”. Izložba je otvorena do kraja jula.

Ervin Bošanj (1891–1975), danas najpoznatiji po svojim vitražima, bio je izuzetno plodan i svestran umetnik. Rođen je u Riđici. Studirao je slikarstvo na Žilijan akademiji u Parizu od 1910. Njegov život i karijera bili su usko povezani sa velikim preokretima i događajima u evropskoj i svetskoj istoriji 20. veka. Ervin Bošanji je govorio da duhovno pripada „univerzalnoj crkvi“, jer je prepoznavao „duboku inspiraciju“ svih velikih religija, posedovao je „poštovanje prema životu“ i čeznuo za „novim kosmopolitskim svetskim poretkom, u kome ideološke, rasne i kulturne razlike više ne bi imale značaja“. U svom životu i umetnosti, spojio je uticaje judaizma, hrišćanstva, budizma, hinduizma i sufizma kako bi stvorio viziju harmoničnih, ujedinjenih ljudskih društava koja su u skladu s prirodnim svetom. To je duboka i duboko dirljiva vizija života, utemeljena i na njegovom ličnom iskustvu seljačkog života i na uticaju umetnosti vanevropskih civilizacija. Ta vizija je oblikovana u vremenu velikih sukoba i podela, koje su snažno uticale na Bošanjija i njegovu jevrejsku porodicu. Prinudne migracije su duboko obeležile Bošanjija, njegovu porodicu i karijeru, a danas pogađaju ogroman broj ljudi. Njegova umetnička dostignuća obuhvataju širok spektar – od enterijerskih dekoracija i tekstilnih dezena, do slika, frizova i vitraža u prestižnim zgradama poput Kenterberijske katedrale i Nacionalne katedrale u Vašingtonu, SAD. Godine 1959, nakon završetka vitraža u Kenterberijskoj katedrali, Bošanjiji je angažovan da osmisli i postavi novi niz vitraža u Episkopalnoj katedrali u Vašingtonu. Bošanjiji je preminuo 1975. Na njegov zahtev, njegov pepeo, zajedno s pepelom njegove supruge, položen je u Memorijalnu baštu za ratne žrtve Kenterberijske katedrale.

Melinda Torok (1976), magistar slikarstva. Maturirala je u subotičkoj Gimnaziji Svetozar Marković. Diplomirala je slikarstvo na Fakultetu likovnih umetnosti Beogradskog univerziteta (2002), u klasi Anđelke Bojović, a potom kod istog profesora odbranila magistarski rad (2005). Od 2007. godine je bila viši predavač Učiteljskog fakulteta u Subotici na mađarskom nastavnom jeziku. Tokom studija, svojim portretima učestvuje na kolektivnim izložbama Portreti kroz vreme u Beogradu (1999) i Međunarodnom bijenalu u Hatvanu u Mađarskoj (1999, 2001). Nakon dve samostalne izložbe (Subotica 1995, Beograd 2003), izlaže na samostalnoj izložbi Poetika prostora (Subotica, 2004) slike bogatog kolorita sa temom enterijera. Njen magistarski rad Transformacije se bazira na transformaciji autoportreta realizovanog različitim tehnikama i u različitom stilu (2005). Slike inspirisane ateljeom svog oca, slikara Šandora Toroka, izlaže u subotičkom Gradskom muzeju zajedno sa njegovim delima, u okviru izložbe Priča jednog ateljea (2009). Iinvencioznu izložbu Artists' Book – Book Art je priredila sa Laurom Peić Sagmajster u Subotici, izlažući svoje likovne dnevnike, kao i objekte načinjene od knjiga (2012). Učestvovala je u više domaćih i inostranih umetničkih kolonija. Osnivački je član Omladinskog saziva Umetničke kolonije 9+1 u Staroj Moravici. U više navrata je boravila u Indiji (2012, 2013, 2018, 2023, 2024).

foto:/Gradski muzej Subotica