Gradski muzej Subotica sinoć, 28. avgusta bio je domaćin svečanog otvaranja dve arheološke izložbe Gradskog muzeja Sombor, objedinjene pod nazivom „Krug života i smrti“. Autorke izložbi su viši kustos Viktorija Uzelac i muzejski savetnik Anđelka Putica, a program je deo manifestacije „Godina arheologije 2025“.

Prva celina izložbe, „Krug života i smrti – prstenje iz srednjovekovne arheološke zbirke Gradskog muzeja Sombor“, prvi put na jednom mestu prikazuje celokupnu sistematizovanu zbirku od 39 primeraka srednjovekovnog prstenja, nastalih u periodu od 9. do 19. veka. Od jednostavnih srebrnih i bronzanih formi, preko prstenja ukrašenog staklenom pastom i poludragim kamenjem, pa sve do kompleksnih pečatnih primeraka, kolekcija osvetljava bogatstvo zlatarskog zanata u srednjovekovnoj Vojvodini.

– Izložba pokazuje šta arheologija i muzeologija mogu da pruže kada se predmetu ne pristupa samo kao delu iskopavanja, već kao ličnom predmetu pojedinca. Prsten je uvek više od nakita – on je simbol identiteta, statusa, ljubavi ili zaveta – istakla je kustos Viktorija Uzelac.

Drugi deo postavke nosi naziv „Krug života i smrti – analize drugačijih perspektiva“ i predstavlja rezultate dvodecenijskog interdisciplinarnog rada Arheološkog odeljenja. Na osnovu skeletnih ostataka, hemijskih analiza i antropoloških istraživanja, autorke su pokušale da ispričaju priču o identitetu pojedinaca iz praistorijskih i srednjovekovnih zajednica.

– Htele smo da pokažemo ne samo globalne obrasce sahranjivanja, već i šta nam materijal govori o životu jednog čoveka. Tako smo otkrili skelete mladića iz bronzanog doba koji su bili pothranjeni i rano izloženi teškom radu, ali i jednog Sarmata čiji grob povezuje Evropu i Aziju, ili bandažiranu lobanju deteta koja govori o statusu unutar zajednice – objasnila je Putica.

Posetioci će moći da sagledaju kako se kroz jedan predmet – poput prstena – prelamaju privatna i društvena dimenzija života. U postavci se posebno ističe ranomađarski prsten iz 10. veka iz Stanišića, zlatni komad sa gemom na kojoj je urezana predstava lava. Prema istraživanjima, pripadao je članu ranomađarske elite i svedoči o vezama Panonske nizije sa udaljenim teritorijama.

Izložba je priređena povodom jubileja – 140 godina Gradskog muzeja Sombor, a autorke naglašavaju da su želele da javnosti približe kako pojedinačni arheološki predmeti osvetljavaju svakodnevicu, običaje i duhovnost prošlih vremena.

– Krug života i smrti nas podseća da smrt nije kraj, već deo neprekidnog ciklusa koji oblikuje naš identitet. Prsten, bilo da je burma, zavetni ili signatni, nosi poruku i vezu sa onim ko ga je posedovao – naglasila je Uzelac.

Izložba u Subotici biće otvorena tokom septembra, a planirana su i prateća predavanja iz oblasti arheologije. Organizatori pozivaju građane da posete postavku i upoznaju se sa bogatstvom arheološkog nasleđa regiona.

foto:/LovaLova portal