Priče iz Zoo vrta – Carice u prugastim odelima
Dobro je poznata činjenica da je lav kralj svih životinja savane ali mnogi ne znaju da jedna druga velika mačka nosi titulu životinjskog cara.
Tigrovi se smatraju carevima azijskih šuma jer nijedna druga životinja najvećeg kontinenta nije u stanju da izazove ovu veličanstvenu zver na megdan. Tigrovi, a naročito tigrice, vekovima unazad smatrane su za božanske životinje Azije, monasi u mnogim budističkim hramovima slavili su i čuvali tigrice kao simbol majčinstva i snage. Bengalski tigar je nacionalna životinja Bangladeša i važan je aspekt indijske tradicije. Naime, u Indiji, iako zastrašujuć, tigar je bio duboko cenjen i poštovan, a njegovo stanište smatrano je Svetom zemljom. Najuglednije i najuticajnije maharadže ponekad bi na svom posedu imali po jednog tigra, ali nikada kao zatočenika već kao cara koji je izazivao najveće divljenje. Palićki ZOO vrt u svom posedu ima dve ovakve, bengalske carice.
Sadašnji par tigrica stigao je u Palićki ZOO vrt iz beogradskog još davne 2004. godine. Tada kao mlade trogodišnje ženke, bile su jedne od najatraktivnijih životinja palićke ZOO vrt kolekcije, a tokom dvadeset dve godine života i boravka postale su i jedne od najstarijih žitelja našeg vrta. Naime, opšte je poznata činjenica da tigrovi u divljini žive od 8 do 10 godine, a brižljivom negom u ZOO vrtovima njihov životni vek je između 10 i 15 godina. Tigrice ZOO vrta Palić imaju po 22 godine što ih čini svojevrsnim rekorderkama. Dok su bile mlade, njihova veličina i masa činila ih je impozantnim primercima ovih najvećih divljih mačaka koje dnevno pojedu i do 5 kg mesa, koje u kratkim deonicama mogu da trče i do 65 km/h, i koje u visinu mogu skočiti i do 4 metra. Danas, u svojim penzionerskim danima, kao i sve druge, dobrodržeće bake, naše tigrice uživaju da odmaraju i leškare na suncu upijajući njegovu toplinu. Tigrice cene svoj lagani način života koji im radnici ZOO vrta tako brižljivo pružaju, a čak i kada su ovako opuštene izazivaju strahopoštovanje svih gostiju. Upravo iz tog poštovanja, kada ih posetite, zastanite i pažljivo osmotrite njihove navike, ne remeteći njihov mir. Od njih ne treba očekivati da će skakati i trčati na nečiji zahtev, njihove godine to im ne dozvoljavaju, kao ni njihovo carsko poreklo. Uostalo, ZOO vrt nije mesto za izvođenje atrakcija i mnogi greše kada posete vrt pa na brzinu protrče pored svih volijera. Njegova uloga mnogo je veća i važnija. Zastanite na trenutak, iskoristite tu jedinstvenu šansu i posmatrajte kako se to svaka životinja ponaša, spontano i bez izazivanja. Sigurno ćete biti oduševljeni.
– Prva i osnovna uloga svih ZOO vrtova jeste očuvanje ugroženih vrsta, poput bengalskih tigrova. Najveći broj jedinki životinja koje se drže u ZOO vrtovima su veoma ugrožene u svojim prirodnim staništima pa ZOO vrtovi služe kao baza genetskog potencijala vrste. Mnogi projekti ovih ustanova vezani su za vraćanje životinja u prirodu, tamo gde su im staništa bila uništena ili su bile lovljene, ugrožene pa čak i istrebljene. – kaže Marko Lazić, veterinar u palićkom ZOO vrtu i dodaje da osim prezervacije, vrtovi imaju i edukativnu ulogu jer pružaju deci i svim posetiocima da dožive prisustvo određene životinje u neposrednoj blizini.
Razmnožavanje bengalskih tigrova veoma je teško i specifično. U prirodi, tigrovi su solitarne životinje koje ne žive u čoporima poput lavova. Svaki tigar, i mužijaci i ženke, imaju svoje teritorije na kojima love i koje brane od drugih tigrova. Sivu zonu predstavlja jedino vreme parenja kada tigrice, na kratko, dopuštaju mužjacima da im priđu i ostvare kontakt. Nakon parenja, tigrovi se razilaze i najčešće više nikada ne sreću. Upravo iz ovog razloga, razmnožavanje tigrova prirodnim putem, u ZOO vrtu je praktično nemoguće. Enciklopedije kažu da su bengalski tigrovi potomci dobro poznatih sabljozubih mačaka iz praistorije. Današnji tigrovi nemaju više tu dužinu zuba ali se u mnogome oslanjaju na svoje duge i oštre očnjake kojima hvataju i ubijaju plen. Ukoliko ih, usled povreda, borbi ili starosti izgube, tigrovi u divljini najčešće su osuđeni na smrt. Tigrice u našem ZOO vrtu i dalje imaju svoje zube i iz pouzdanih izvora znamo da ne spavaju sa protezom pored kreveta. Treba napomenuti da postoje i određeni virusi koji izazivaju infekcije i afte u tigrovim ustima i takva obolenja moraju se lečiti.
Svakog cara krasi i njegovo odelo, a sigurno ćete se složiti da su šare svakog tigra ono što ih najviše i krasi, a što im u prirodi omogućava da se savršeno stope sa šumama bambusa. Zanimljivo je da nijedan tigar nema iste šare sa nekim drugim rođakom. Baš kao što ljudi imaju jedinstvene otiske prstiju, pruge tigrovog krzna jedinstvene su za svaku životinju i ne mogu da se podudaraju. Osim narandžastog tigra sa crnim prugama, postoje i oni koji imaju više žućkaste ili tamno smeđe nijanse. Postoje i oni retki, beli tigrovi koji su ustvari samo mutacija bengalskih tigrova. Ova mutacija prenosi se samo na jednog od 10.000 tigrova i baš zbog ove retkosti, beli tigrovi nisu primećeni u divljini u poslednjih pedeset godina.
Nadamo se da će carice palićkog ZOO vrta poživeti što je duže moguće, i da će slediti primere nekih drugih životinja koje su u ovom vrtu doživele dugu starost. Tu se mogu izdvojiti jedna „patas“ majmunica koja je u vrtu živela čak 10 godina duže od poznatog proseka. Naša šimpanza naredne godine duvaće čak 40 svećica na svojoj torti što je takođe za poštovanje, a i jedna od kamila već dugi niz godina uživa u svojim penzionerskim danima. Dugom životu tigrica možemo doprineti i mi, posetioci, na vrlo lak i jednostavan način. Ukoliko ih ne provociramo i ne tražimo od njih da izvedu neku cirkustu tačku, već sa pažnjom, kao gosti ZOO vrta Palić, posmatramo ove najveće divlje mačke, verujemo da ćemo još dugo uživati u društvu Njihovog carskog veličanstva, bengalskih tigrica.