Svetski dan borbe protiv dijabetesa
Svetski dan borbe protiv dijabetesa predstavlja najveću svetsku kampanju posvećenu podizanju svesti o dijabetesu. Pokrenuta je 1991. godine od strane Međunarodne federacije za dijabetes (IDF) i Svetske zdravstvene organizacije (SZO) kao odgovor na rastuću zdravstvenu pretnju koju predstavlja dijabetes.
Broj ljudi sa dijabetesom porastao je sa 108 miliona u 1980. na 422 miliona u 2014. godini. Prevalencija rast brže u zemljama sa niskim i srednjim dohotkom nego u zemljama sa visokim dohotkom. U 2014. godini, 8,5% odraslih starijih od 18 godina je imalo dijabetes. U 2019. godini dijabetes je bio direktan uzrok 1,5 miliona smrtnih slučajeva, a 48% svih smrtnih slučajeva usled dijabetesa dogodilo se pre 70. godine života. Još 460.000 smrtnih slučajeva od bolesti bubrega uzrokovano je dijabetesom, a povišen nivo glukoze u krvi uzrokuje oko 20% kardiovaskularnih smrti. Između 2000. i 2019. godine došlo je do povećanja od 3% u starosnoj standardizovano stopi smrtnosti od dijabetesa. U zemljama sa nižim srednjim prihodima, stopa smrtnosti od dijabetesa porasla je za 13%. Prema podacima Registra za dijabetes IZJZ Srbije “Dr Milan Jovanović Batut” u 2021. godini je u Srbiji bilo 426 novo obolelih od dijabetesa tip 1 i13.762 od dijabetesa tip 2. Iste godine je registrovano u Severnobačkom okrugu. 9 novo obolelih od dijabetesa tip 1 i 589 od dijabetesa tip 2. Standardizovana stopa incidencije od tipa 1 dijabetesa u Srbiji, uzrast 0-14 godina je iznosila 17,3‰, u APV 23,2‰ i u Severnobačkom okrugu 14,5‰. Standardizovana stopa incidencije za tip 2 dijabetesa u Srbiji je iznosila 104,0‰, u APV 144,5‰ i u Severnobačkom okrugu 187,3‰.
Prema podacima istog Registra u 2021. godini je u Srbiji od dijabetesa umrlo 3357 osoba, a u Severnobačkom okrugu 68 osoba. Standardizovana stopa mortaliteta u Srbiji je iznosila 16,3na 100.000 stanovnika, u APV 14,7 i u Severnobačkom okrugu 14,0. Jedan od najvažnijih načina lečenja dijabetesa je održavanje zdravog načina života. Svetska zdravstvena organizacija ima za cilj da stimuliše i podrži usvajanje efikasnih mera za nadzor, prevenciju i kontrolu dijabetesa i njegovih komplikacija, posebno u zemljama sa niskim i srednjim prihodima. “U maju 2021. godine, Svetska zdravstvena skupština usvojila je Rezoluciju o jačanju prevencije i kontrole dijabetesa. U maju 2022. godine, Svetska zdravstvena skupština je podržala pet globalnih ciljeva pokrivenosti dijabetesom i lečenjem koje treba postići do 2030.godine” – ističe prim. mrsc med. dr Nada Kosić Bibić, specijalista socijalne medicine i načelnica Centra za promociju zdravlja.