U Srbiji se i ove godine pod sloganom: „365 DANA BEZ DUVANA” obeležava 31. januar, Nacionalni dan bez duvana. Pored ukazivanja na štetne efekte upotrebe duvana i duvanskih proizvoda i izloženosti duvanskom dimu, poseban akcenat stavljen je na značaj prestanka pušenja što je i tema ovogodišnje kampanje.

Upotreba duvana i duvanskih proizvoda je drugi vodeći faktor obolevanja od kardiovaskularnih bolesti, odmah iza povišenog krvnog pritiska, a ujedno povećava i rizik obolevanja i od bolesti disajnih puteva i od malignih oboljenja. Duvanski dim sadrži više od 7000 različitih supstanci, među kojima je preko 250 jedinjenja opasnih po zdravlje i oko 70 materija za koje je utvrđeno da izazivaju maligna oboljenja. Iako se svesnost o štetnosti duvanskog dima sve više širi i produbljuje, još uvek više od jedne milijarde ljudi u svetu puši, od toga skoro 80% njih živi u zemljama sa niskim i srednjim prihodima. Izloženost duvanskom dimu povezana je sa osam miliona prevremenih smrtnih slučajeva u svetu godišnje. U Srbiji, zbog korišćenja duvana godišnje preveremeno umre čak 15.000 ljudi.

Upotreba duvana povezana je sa povećanim rizikom obolevanja i umiranja od bolesti organa za disanje, bolesti srca i krvnih sudova, brojnih malignih i drugih oboljenja a zavisnost od duvana, čašnije od nikotina ali i navike pušenja priznata je kao bolest u Međunarodnoj klasifikaciji bolesti Svetske zdravstvene organizacije. Uprkos kontroli duvana koja je dovela do smanjenja učestalosti pušenja u mnogim zemljama, u svetu nažalost i dalje puši svaki peti odrasli stanovnik što predstavlja 21% populacije. U prethodnim godinama, na tržištu su se pojavilii novi duvanski i nikotinski proizvodi čija popularnost veoma raste. Reč je o zagrevanim duvanskim proizvodima i elektronskim cigaretama ka koje proizvođači tvrde da su bezopasne a koje predstavljaju novi izazov u globalnim naporima za zaštitu stanovništva od posledica upotrebe duvana i izloženosti duvanskom dimu.

Najnoviji rezultati istraživanja Kancelarije za prevenciju pušenja Instituta za javno zdravlje Srbije, pokazuju da je 2020. godine pušilo 36% punoletnih stanovnika Srbije. Kao i do sada, veći procenat pušača duvanskih proizvoda je zabeležen kod muškaraca (33,9%), nego kod žena (30,1%). U pogledu geografske rasprostranjenosti, region Šumadije i Zapadne Srbije se ističe po manjem procentu svakodnevnih pušača (23,9%), dok je u Vojvodini i Južnoj i Istočnoj Srbiji veći procenat pušača koji pripadaju uzrasnoj grupi od 15 do 19 godina (21,4%, odnosno 17,5%). Najveći procenat pušača duvanskih proizvoda je bio u starosnoj grupi od 45 do 54 godine (41,3%).

U populaciji mladih starosti od 15 do 19 godina svaki sedmi (14,4%) je izjavio da konzumira neki od duvanskih proizvoda. Takođe, taj procenat je veći (35,5%) u populaciji sa najnižim primanjima domaćinstva. Svakodnevno je pušio duvanske proizvode svaki četvrti stanovnik Srbije (27,1%). Svakodnevnih pušača cigareta je bilo 26,5%, a 15,8% je pušilo 20 i više cigareta dnevno. Posebno osetljiva populacija su mladi. Naime, rano otpočinjanje pušenja povezano je sa intenzivnijim pušenjem u odrasloj dobi i češćom pojavom zdravstvenih problema povezanih sa pušenjem i brojnim hroničnim nezaraznim oboljenjima tokom života.

I zapamtite, NE POSTOJI bezbedan nivo izloženosti duvanskom dimu iz okoline ili broj cigareta koji se togom dana može popušiti, a da nije škodan i da ne smeta zdravlju.