Bio je to najprodavaniji automobil stare Jugoslavije. Iako je osmišljen kao porodični hečbek, bio je voljen i vožen od strane svih generacija, a svoju namenu pronašao je čak i u automobilskom sportu. Smatran za “jugoslovensku limuzinu”, ostavio je neizbrisiv trag, a 16 godina nakon što je poslednji primerak sišao sa proizvodne fabrike u Kragujevcu, još uvek, mada sve ređe, možemo da ga vidimo na ulicama i drumovima.

Zastava 101 poznatija kao Stojadin ili Kec, proizvodila se u Kragujevcu, od 1971. do 2008. godine, a nastala je zahvaljujući ideji italijanskog dizajnera Dante Điakosa. Njegov pouzdani i startni motor osmislio je legendari Aurelio Lampredi i on se proizvodio u nekoliko verzija, mada je najpopularnija i najviše tražena bila verzija GTL 55. “Jugoslovenski mustang” bio je jedan od prvih automobila koji se proizvodio u stilu hečbek karoserije. U to vreme, petoro vrata na hečbek automobilima bili su prava retkost, a Stojadinu su doneli razlog više zbog čega bi se baš ovaj model kupovao. Pored inovativnog dizajnerskog iskoraka, kupcima su bili privlačni i povoljna cena i način otplate, tj kupovine, zbog čega je Kec postao omiljeni četvorotočkaš svake porodice. Oni koji su ga imali, sećaju se koliko smo brzo i lako, sa piknik korpom i tranzistorom sedali u Keca i upuštali se u neku vikend avanturu. Ljubitelji brze vožnje i serpentina na raspolaganju su imali “Mediteran”, verziju sa troje vrata. Tadašnja cena Stojadina je 40.000 dinara, odnosno nesto više od 2.000 dolara. Preračunato na današnji vrednost dinara, ovaj automobil koštao bi oko 15.000 dolara.

O kvalitetu tadašnje Zastave 101 svedoče brojni podvizi, a jedan od najupečatljivijih je vožnja od Kragujevca do planine Kilimandžaro, u Africi. Godine 1975. ekspedicija od 11 ljudi i pet novih, crvenih Stojadina, krenula je na uzbudljivo putovanje u trajanju od 45 dana tokom kojih je, preko auto-puteva, kroz pustinje, bespuće, kamenjare i močvare prevaljeno preko 11 hiljada kilometara pre nego što su se naši Stojadini našli na snegovima najviše afričke planine.

Nakon 37 godina proizvodnje, poslednji primerak Zastave 101, tada poznat kao “Skala 55” napustio je kragujevačku fabriku automobila 21. novembra 2008. godine i trenutno se nalazi u Muzeju istorije Jugoslavije u Beogradu, a njegova braća još uvek krase brojne garaže širom Srbije i regiona.

foto:/autoslavia